آواز اصفهان یا بیات اصفهان یکی از آوازهای موسیقی سنتی ایرانی است. بیشتر موسیقیدانان آن را از متعلقات دستگاه همایون دانستهاند اما برخی این آواز را جزء دستگاه شور میدانند.
اگرچه نام بیات اصفهان با مقام اصفهان همسان است اما از نظر موسیقایی با آن مرتبط نیست. در بیات اصفهان، نت پایه همان درجه چهارم همایون است که نقش نت شاهد را نیز ایفا میکند. این نت در مرکزیت دو دانگ قرار دارد که دانگ پایینتر تا نت پایهٔ همایون (که تکیهگاه بم بیات اصفهان است) پایین میرود و دانگ بالاتر مسیری است به سمت اوج آواز اصفهان. فواصل بیات اصفهان به گام کوچک هماهنگ (مینور هارمونیک) در موسیقی کلاسیک غربی نزدیک هستند و تنها در یک درجه با هم تفاوت دارند؛ این امر باعث شده که بیات اصفهان در موسیقی معاصر بسیار مورد توجه باشد. همچنین، بیات اصفهان به غیر از دستگاههای همایون و شور با دستگاههای ماهور، چهارگاه و سهگاه نیز رابطه دارد.
مهمترین گوشههای بیات اصفهان عبارتند از درآمد، جامهدران، بیات راجه، عشاق، شاه ختائی، سوزوگداز، و بیات شیراز. موسیقیدانان مختلف احساسات مختلفی را برای بیات اصفهان برشمردهاند که معمولاً بین شادی و غم و دارای عمق توصیف شدهاست. آثار شناختهشدهٔ بسیاری در بیات اصفهان وجود دارد که تصنیف «شاه من، ماه من» از م مرتضی نی داوود یکی از آنان است؛ این اثر توسط خوانندگان بسیاری بازخوانی شده و مرتضی حنانه موسیقی عنوان بندی مجموعهٔ تلویزیونی هزار دستان را بر اساس همین قطعه ساختهاست. برخی از نمونههای دیگر عبارتند از تصنیف «آمد نوبهار» از مهدی خالدی، تصنیف «امشب شب مهتابه» از علی اکبر شیدا، و تصنیف بردی از یادم از مصطفی گرگین زاده.
دوره های مرتبط
آواز ابوعطا (دستگاه شور)
ابوعطا یکی از آوازهای موسیقی ایرانی است و از ملحقات دستگاه شور دانسته میشود. این آواز بر محوریت دستگاه شور…
آوازهای کردبیات و شوشتری (شور ، همایون)
آواز بیات کرد آوازی در دستگاه شور با استقلال و وسعت آوازی کامل، شبیه حجاز است زیرا از درجهٔ پنجم…
آواز افشاری (دستگاه شور)
آواز افشاری، منسوب به ایل افشار از طوایف ترک ایرانی و از متعلقات چهارگانهٔ دستگاه شور (به همراه ابوعطا، دشتی…
آواز دشتی (دستگاه شور)
آواز دشتی از متعلقات دستگاه شور است که آن را آواز چوپانی نیز نامیده اند. این آواز با اینکه غم…
1,860,000 تومان
دوره شامل :
طول دوره : ۲ ماه
کلاس آنلاین : ۶ جلسه
زمان برگزاری : هر ۲ هفته یکبار
نحوه برگزاری : گروهی
هر جلسه به مدت : ۱/۵ ساعت
روزهای برگزاری : چهارشنبه
علی معزی
مدیر و مدرس محفل آوازمدیر و مدرس محفل آواز، و شاگرد استاد ایرج، که در طول ۱۰ سال تدریس در آموزشگاه موسیقی آوای ایرج، بیش از ۵۰۰ هنرجو تحت تعلیم ایشان قرار گرفته اند.